Rak szyjki macicy jest jednym z najczęściej występujących nowotworów. Obecnie znajduje się na trzecim miejscu pod względem liczby zachorowań wśród kobiet na świecie. Według badań ponad 85% zachorowań dotyczy kobiet zamieszkujących w krajach rozwijających się. W Polsce występowanie raka szyjki macicy jest na średnim poziomie. Mamy jednak jeden z najwyższych wskaźników zachorowalności i umieralności w Europie. Jednocześnie notujemy jeden z najniższych odsetek przeżyć 5-letnich, będących miarą wyleczalności tego raka.
Nowotwór szyjki macicy rozwija się zwykle w ciągu dziesięciu lat, a ryzyko wzrasta wraz z wiekiem kobiety. Najlepszą metodą na wczesne wykrycie i zapobieganie wystąpienia prawie każdego nowotworu jest przede wszystkim profilaktyka. W przypadku raka szyjki macicy kluczowym działaniami zapobiegającymi są regularne badania ginekologiczne, wykonywanie cytologii oraz szczepienia przeciw wirusowi HPV.
Czym jest badanie cytologiczne?
Badanie cytologiczne to procedura przesiewowa wykonywana w kierunku wczesnego wykrycia raka szyjki macicy. Pozwala na identyfikację komórek przedrakowych lub rakowych. Wykonywana jest w gabinecie ginekologicznym przez lekarza lub położną. Pierwszą cytologię należy wykonać w ciągu 3 lat od rozpoczęcia współżycia seksualnego lub w przypadku nierozpoczęcia współżycia, w 25 roku życia. Kolejne badania cytologiczne wykonujemy według zaleceń lekarza, nie rzadziej niż raz na trzy lata.
Cytologia ginekologiczna tradycyjna, czy cytologia płynna?
W przypadku cytologii tradycyjnej osoba pobierająca nanosi materiał pobrany z kanału i tarczy szyjki macicy na szkiełko za pomocą specjalnej szczoteczki. Sposób ten nie pozwala jednak na równomierne rozprowadzenie komórek.
Nowszą i innowacyjną metodą badania jest cytologia płynna. Pobierana jest w ten sam sposób, co cytologia konwencjonalna, ale końcówka szczoteczki cytologicznej zostaje odłamana i przeniesiona do pojemnika ze specjalnym podłożem płynnym. Tak pobrany materiał zostaje szczelnie zamknięty i przetransportowany do laboratorium. Dzięki precyzji cytologii płynnej ocenie poddawany jest cały materiał pobrany podczas badania, a nie tylko fragment znajdujący się na szkiełku. Istotną różnicą między cytologią tradycyjną, a cytologią LBC jest wyższa wykrywalność zmian i nieprawidłowości, wynosząca nawet 64 proc. Ponadto raz pobrany materiał może zostać poddany dalszej analizie, np. pod kątem wirusa HPV czy innych drobnoustrojów chorobotwórczych.
Jak przygotować się do cytologii oraz jak przebiega badanie?
W celu wykonania badania nie należy zgłaszać się w czasie miesiączki, od zakończenia krwawienia należy odczekać co najmniej 4 dni. Jeśli jest to możliwe powinno się zgłosić się nie później 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki. W przypadku stosowania globulek dopochwowych przed wykonaniem badania cytologicznego należy odstawić preparaty na co najmniej 4 dni oraz powstrzymać się w tym samym czasie od współżycia.
Serdecznie zapraszamy do wykonywania badań profilaktycznych, w tym cytologii konwencjonalnej lub cytologii LBC.